زمانه – در بودجه سال ۹۹، بر اساس ضریبهایی ۱۰ هزار میلیارد تومان به متناسبسازی حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری اختصاص پیدا کرده، اما برای کارگران بازنشسته که تأمین اجتماعی مستمری آنها را میپردازد اعتباری در نظر گرفته نشده است. محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه که در کنار محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی در پشت پرده تقریباً تمامی امور دولت را در دست دارد، در پی اعتراض کارگران بازنشسته به این تبعیض آشکار رسماً از خود و به طور غیر مستقیم از دولت سلب مسئولیت کرد. به یک معنا در دولت روحانی هیچکس نسبت به کارگران احساس مسئولیت نمیکند. محمد باقر نوبخت صبح جمعه ۱۵ فروردین در پیامی در توییتر نوشت: «کارگر عزیزی مرا خطاب قرار داد که چرا فقط پیگیر افزایش حقوق شاغلین و بازنشستگان لشگری و کشوری هستم و در برابر کارگران و مستمریبگیران تأمین اجتماعی احساس مسئولیت نمیکنم؟» نوبخت در ادامه این پیام به ظاهر در پاسخ به کارگری که او را خطاب قرار داده نوشت: «احساس شرمندگی کردم. اما قانون درخصوص این عزیزان ساز و کاری مشخص کرده که خارج از اختیار من است.»
روز گذشته (چهارشنبه ۱۴ فروردین) در اقدامی که میتوان آن را نمادین در نظر گرفت، ۱۰۰ نماینده مجلس در نامهای به روحانی خواهان رفع تبعیض از کارگران بازنشسته شده بودند. احساس شرمندگی نوبخت، پاسخ غیر مستقیم به درخواست این نمایندگان از رئیس جمهوری اسلامی است.
از سال ۸۶ تاکنون حقوق کارکنان دولت بر اساس یک ضریب ریالی تعیین میشود که به ظاهر برای مستمریبگیران، بازنشستگان و کارمندان یکسان است، اما امتیازات برای این سه گروه با فرمولهای مختلف محاسبه میشود. دولت دوشنبه هفته گذشته برای توجیه نحوه توزیع ۱۰ هزار میلیارد تومان در بین بازنشستگان یا به اصطلاح «متناسبسازی» حقوقها جلسهای در سازمان برنامه و بودجه برگزار کرد. اما باز هم بازنشستگان تأمین اجتماعی را ندیده گرفت.
زندگی و مرگ طبقه کارگر ایران در گروی اجرای یک تبصره
نمایندگان مجلس در نامه خود به روحانی برای افزایش حقوق کارگران بازنشسته به تبصره ۲ قانون بودجه سال ۹۹ استناد کردهاند. در این تبصره سازوکار جدیدی برای تادیه بدهیهای دولت به سازمان تامین اجتماعی در بودجه لحاظ شده است. بر این اساس:
دولت مکلف است جهت رد بدهیهای خود به سازمان تامین اجتماعی پس از اقدام لازم در اجرای جز ۱-۲ بند و تبصره ۵ این قانون [بودجه ۹۹] نسبت به تادیه بدهیهای خود تا سقف ۵۰ هزار میلیارد تومان در مقاطع سه ماهه تا پایان سال ۹۹ اقدام کند. دولت در مجموع ۲۵۰ هزار میلیارد تومان به سازمان تامین اجتماعی بدهکار است.
زندگی و مرگ طبقه کارگر ایران با صندوق تامین اجتماعی گره خورده است. مولفههای زیستی و معیشتی کارگران و بازنشستگان، بر اساس وضعیت این صندوق تعریف میشود. برای کارگران بازنشسته علاوه بر کیفیت خدمات درمانی، سطح مستمریها و پایایی پرداخت آنها و همچنین مطالبات کلیدی بسیاری از جمله اجرای «همسانسازی» به پایداری مالی صندوق تامین اجتماعی بستگی تام دارد.
پرداختهای ماهانه سازمان تأمین اجتماعی به کارگران مستمریبگیر، نقدی است و تاکنون سازمان برای تامین این مبالغ مجبور شده بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان از بانکها وام بگیرد.
شرمندگی نوبخت به این معناست که دولت قصد ندارد با اجرای تبصره ۲ قانون بودجه سال ۹۹ بخشی از بدهی کلان خود به سازمان تأمین اجتماعی را پرداخت کند.
صبح دوشنبه ۱۱ فروردین علی اصغر بیات، رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته و مستمری بگیر تأمین اجتماعی در مصاحبه با خبرگزاری مهر گفت:
«جناب آقای نوبخت مگر خون بازنشستگان کشوری و لشکری از بازنشستگان کارگری رنگینتر است یا اینکه خدای ناکرده آنها شهروند درجه یک هستند و ما شهروند درجه دو هستیم؟»
حدود ۶۰ درصد کارگران بازنشسته از حداقل حقوق برخوردارند و از حمایتهای معیشتی دولت که برای اقشار بدون درآمد در بحران کرونا در نظر گرفته شده هم بیبهره ماندهاند.