رادیو زمانه ـــ در حالی که در تیرماه گذشته قیمت تخم مرغ یک بار گران شده و در روزهای اخیر به‌شکل بی‌سابقه‌ای به هر شانه ۳۸ هزار تومان هم رسیده بود، دولت به‌منظور مهار گرانی وارد عمل شد و قیمت هر شانه تخم مرغ را ۲۶ هزار تومان اعلام کرد. این قیمت شش هزار تومان گران‌تر از قیمت تیرماه و ۱۰ هزار تومان گران‌تر از قیمت یک شانه تخم مرغ در فروردین‌ماه امسال است.
وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی جمعه ۲۸ شهریور برای دومین بار در طول سال جاری به‌طور رسمی قیمت تخم مرغ را گران کرد.
کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی «صادرات بی‌رویه» را عامل افزایش قیمت تخم مرغ دانست و گفت:
«در هفته‌های اخیر، تقاضای صادرات زیاد بوده و صادرات بی‌رویه بازار تخم مرغ را به‌هم ریخته و موجب افزایش قیمت شده است.»
به‌گفته وزیر جهاد کشاورزی، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران به اسحاق جهانگیری، معاون اول خود دستور پیگیری این موضوع را داد و در نهایت مقرر شد صدور مجوز صادرات تخم مرغ در اختیار وزارت جهاد کشاورزی باشد «تا بین تولید و صادرات توازن ایجاد شود».
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران چهارشنبه ۲۶ شهریور در حاشیه نشست هیئت دولت اعلام کرد که اسحاق جهانگیری مأموریت یافته است تا مسئله گرانی و توزیع کالا را ساماندهی کند.
در تیرماه گذشته یک بار قیمت تخم مرغ افزایش یافته بود. در آن زمان هر شانه تخم مرغ حدود ۲۰ هزار تومان تعیین شد در حالی‌که در فروردین‌ماه تخم مرغ شانه‌ای ۱۶ هزار تومان بود. قیمت تخم مرغ در روزهای اخیر با افزایش بی‌سابقه ۸۵ درصدی از شانه‌ای ۲۰ هزار تومان به هر شانه ۳۸ هزار تومان رسیده بود.
گرانی تخم مرغ به‌عنوان ارزان‌ترین و مهم‌ترین منبع پروتئینی در سفره خانوارهای کم‌درآمد، خطر حذف آن را از این سفره تشدید می‌کند. انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی ایران به‌تازگی با انتشار نتایج یک پژوهش اعلام کرده است که دست‌کم ۲۲ هزار خانوار به دلیل هزینه بالا و عدم استطاعت، انواع گوشت و بسیاری از آن‌ها منابع پروتئینی را به‌طور کامل از سبد غذایی و هزینه‌های خود حذف کرده‌اند.
عامل گرانی تخم مرغ
وزیر جهاد کشاورزی در حالی «صادرات بی‌رویه» را عامل افزایش قیمت تخم مرغ دانسته که تولیدکنندگان، دولت و سیاست‌های ارزی بانک مرکزی را عامل افزایش قیمت می‌دانند و نسبت به رشد قیمت‌ها در صورت تداوم وضعیت کنونی هشدار می‌دهند.
در ایران دام‌داران با کمبود نهاده‌های دام و طیور در بازار مواجه هستند، مرتضی رضایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی دوم شهریورماه از احتمال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نهاده‌ها خبر داد در حالی‌که مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام ۲۳ خردادماه گفته بود تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی بسیار قطره چکانی انجام می‌شود، او گفته بود: «ارز دولتی از واردات مواد افزودنی خوراک دام، ویتامین‌ها و مکمل‌ها حذف و ارز نیمایی جایگزین آن شده است.» برخی فعالان صنعت دام‌داری معتقدند این کار شدنی نیست چون در هر صورت کشور هیچ ارزی اعم از دولتی، نیمایی یا آزاد برای تخصیص دادن ندارد. عدم تخصیص ارز دولتی یکی از عوامل گرانی مواد غذایی شمرده می‌شود.
در روزهای اخیر کره ۱۰۰ گرمی نیز ۹۰ درصد گران شد که در پی آن انجمن صنایع لبنی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که دیگر ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات این محصول اختصاص نمی‌یابد.
«سودجویی با ارز ۴۲۰۰ تومانی»
علی ربیعی، سخنگوی دولت جمعه ۲۸ شهریور با اشاره به برخی تخلفات صورت گرفته در نحوه هزینه ارز ۴۲۰۰ تومان گفت:
«عده‌ای سودجو کالا‌هایی را با ارز ۴۲۰۰ تومانی تهیه کرده‌اند، اما قصد تزریق آن به بازار را ندارند. (…) به‌عنوان مثال شخصی مجوز واردات کالایی را با ارز ۴۲۰۰ گرفته یا کالایی که به‌واسطه مواد اولیه با ارز ۴۲۰۰ کالای تکمیلی شده است تا زمانی برای تغییر قیمت نگه می‌دارد.»
در حالی که ناصر نبی‌پور، عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران پیش از این افت ۳۰ تا ۳۳ درصدی تولید تخم مرغ در ایران و عدم تثبیت قیمت نهاده‌ها را عامل افزایش قیمت تخم مرغ دانسته بود، وزیر جهاد کشاورزی تولید تخم مرغ در کشور را به اندازه کافی دانست و گفت:
«سالانه یک میلیون و ۳۰ هزار تن تخم مرغ در کشور تولید می‌شود که ۶۰ هزار تن آن مازاد بر مصرف داخلی است.»
گرانی و «نظارت»
از سوی دیگر قاسم نوده فراهانی، رئیس اتاق اصناف تهران نیز در اظهار نظری درباره گرانی‌های شدید این روزها گفت:
«گرانی به اصناف ربطی ندارد و اصناف نمی‌توانند کالا را گران کنند. آن‌چه مردم در بازار می‌بینند به‌ظاهر گران‌فروشی است اما این گرانی است نه گران‌فروشی. به‌طور مثال گرانی تخم مرغ باید قبل از این‌که در بازار دیده شود مدیریت شود.»
سیدیاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی نیز خواهان نظارت بیشتر بر نرخ کالاها شد و گفت:
«باید نرخ‌ها با نظارت کامل انجام شود، همچنان‌که در هفته‌های اخیر برای قیمت تخم مرغ سازمان حمایت به‌عنوان متولی بازار برای حمایت از مصرف‌کننده باید قیمت را کنترل می‌کرد که در جلسه ستاد کارگروه تنظیم بازار با حضور معاون اول رئیس‌جمهور نرخ هرکیلوگرم تخم مرغ درب مرغداری اصلاح شد و سازمان حمایت نیز قیمت را روز شنبه اعلام می‌کند.»
گرانی مواد غذایی در ایران به‌ویژه در هفته‌های اخیر شدت بیشتری گرفته است. علاوه بر تخم مرغ و کره، پنیر ۵۰۰ گرمی ۱۳ هزار تومان به فروش رسید، برنج خارجی در بازار ۱۱۰ برابر گران‌تر شد و قیمت گوشت مرغ نیز ممکن است به ۳۰ هزار تومان برسد. در این روزها خبرها همه حاکی از افزایش هزینه معیشت مردم و کوچک‌تر شدن سفره خانوارهای کم‌درآمد است.