بی بی سی فارسی ـــ هلن بریگز سردبیر سلامت و جیمز گالاگر گزارشگر سلامت بی‌بی‌سی به پرسش‌های مخاطبان در باره کرونا و واکسن‌های آزمایشی آن پاسخ داده‌اند.
چطور از بی‌ضرر بودن واکسن مطمئن باشیم؟
کارآزمایی بالینی واکسن‌های در دست ساخت هنوز در جریان هستند اما نتایج اولیه بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسند. البته هنوز باید منتظر نتایج نهایی مرحله سوم ازمایش این واکسن‌ها باشیم تا از سلامت و تاثیر آنها مطمئن شویم. باید در نظر داشت مجوز استفاده از این واکسن‌ها فقط وقتی صادر می‌شوند که نتیجه آزمایش‌ها نشان دهند این واکسن‌ها بقدر کافی بی‌ضرر و موثر هستند.
با توجه به اینکه بعضی از این واکسن‌ها باید در دمای بسیار پایین نگهداری شوند، تدارکات و ترابری آن چه مشکلاتی دارد؟
مواد موجود در واکسن‌های مدرنا و فایزر ناپایدارند و قبل از استفاده باید در سرمای زیر صفر نگهداری شوند، بنابراین انبار کردن و حمل و نقل آن باید با دقت انجام شود. یخ این واکسن‌ها قبل از تزریق باید باز شود و چند روز قبل از تزریق می‌توان آنها را در یخچال معمولی نگهداری کرد.
آیا واکسن مدرنا هم مانند واکسن فایزر مشکل انبار و توزیع دارد؟
هر دو واکسن باید از کارخانه تا درمانگاه در دمای زیر صفر نگه داشته شوند. واکسن فایزر باید در دمای حدود منفی ۷۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود که چالش‌برانگیز است و واکسن مدرنا در منفی ۲۰ درجه سانتیگراد. هر دو واکسن بعد از رسیدن به کلینیک گرم و در یخچال نگهداری می‌شوند. واکسن فایزر ماندگاری کوتاه‌تری دارد، پنج روز اما واکسن مدرنا را تا چهار هفته می‌توان نگهداری کرد.
واکسن شرکت استرازنکا و دانشگاه آکسفورد هر چند کارایی کمتری در نتایج اولیه نشان داده (هفتاد درصد)، اما این از کارایی متوسط واکسن آنفلوآنزا بیشتر است، عهلاوه بر اینکه این واکسن ارزانتر است و نیاز به چنین سرمایی ندارد.
فرق بین مصونیت بعد از ابتلا با زدن واکسنی که در نود موارد موثر است چیست؟
مصونیت طبیعی با ابتلا به کرونا و ایمنی اکتسابی با زدن واکسن ایجاد می‌شود. واکسنی که ۹۰ درصد موثر است یعنی بیشتر افراد (۹ نفر از هر ۱۰ نفر) که واکسینه شوند تا حدی مصونیت پیدا می‌کنند. سوال اصلی این است که این مصونیت چقدر دوام دارد؟ دانشمندان هنوز پاسخ این سوال را نمی‌دانند، چه درمورد مصونیت طبیعی چه در مورد مصونیت با زدن واکسن.
آیا واکسن‌های دیگر مثل واکسن شرکت اَسترازِنِکا و دانشگاه آکسفورد هم بی‌ضررند؟
در مورد تمام این واکسن‌ها باید منتظر تکمیل شدن این مرحله از آزمایش انسانی باشیم و سپس انتشار یافته‌های نهایی و بررسی و تائید کارشناسان و نهادهای مرجع. اگر نتایج نهایی هم مشابه نتایج اولیه باشند می‌توان تا حد زیادی از تاثیر و بی‌ضرر بودن واکسن‌ها مطمئن شد. این نتایج بزودی منتشر می‌شوند.
آیا می‌دانیم این واکسن‌ها از چه چیزی تشکیل شده‌اند و آیا بی‌ضرر هستند یا نه؟
واکسن‌های مدرنا و فایزر حاوی مقدار کمی رمز ژنتیکی هستند که در آزمایشگاه تولید شده‌اند و رمز ساخت پروتئینی به نام پروتئین شاخکی هستند. این پروتئین روی ویروس کرونا قرار دارد و ویروس با استفاده از همین پروتئین به سلول‌های بدن انسان می‌چسبد. واکسن حاوی این رمز ژنتیکی، باعث تغییر ژنتیکی در سلول‌های انسان نمی‌شود اما سیستم ایمنی را فعال و قادر به مقابله با ویروس کرونا می‌کند.
