اختلاف‌نظر مقام‌های ایران درباره واکسن روسی؛ وزارت بهداشت می‌گوید ‘مخالفان تضاد منافع دارند’

کیانوش جهانپور با دفاع از تصمیم سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت ایران در “تایید اضطراری” واکسن اسپوتینک‌وی یا اسپوتنیک پنج گفته که این نهاد “مجوز مصرف اضطراری را با بررسی مدار تکنیکال آن صادر کرده و هیات امنای ارزی وزارت بهداشت یا شرکت‌های خصوصی می توانند بحث خرید و ورود را عملیاتی کنند.”

وزارت بهداشت ایران مجوز مصرف “اضطراری” واکسن کرونای ساخت شرکت گاملایای روسیه را صادر کرده اما در همان روز مینو محرز، از اعضای علمی کمیته ستاد ملی مبارزه با کرونا گفت که این واکسن را تایید نمی‌کند و آن را تزریق نخواهد کرد.

دکتر محرز علاوه بر عضویت در ستاد ملی مبارزه با کرونا، مسئول تایید علمی واکسن ایرانی در حال ساخت است.

سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش به اظهارات خانم محرز به روزنامه جهان صنعت گفته که “ایشان شأنی برای ارزیابی واکسن‌های دیگر ندارند.”

او تاکید کرده: “اگر ایشان مطالعه‌ای در این زمینه دارند، می‌توانند به سازمان غذا و دارو جهت بررسی ارائه دهند. در غیر این صورت ‘اظهارنظر سلیقه‌ای’ وجهه علمی و فنی نخواهد داشت.”

سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت همچنین تاکید کرده که گزینه‌های دیگر خرید از چین و هند هم در دست بررسی است.

اما جز خانم محرز، حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ایران هم گفته به واکسن اسپوتنیک اعتماد ندارد و آن را نخواهد زد.

قرارداد خرید واکسن روسی اسپوتنیک‌وی در سفر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به روسیه امضا شد. آقای جهانپور می‌گوید که سازمان غذا و دارو به موثر بودن و اعتبار این واکسن اطمینان دارد.

واکسن اسپوتنیک در چند کشور مجوز اضطراری گرفته و اخیرا مجارستان هم برای خرید واکسن اقدام کرده است. سفیر ایران در روسیه اعلام کرده که اولین محموله واکسن ۱۶ بهمن به ایران تحویل داده می‌شود.

در همین حال دانشمندان بریتانیا و روسیه گروهی تشکیل داده‌اند تا با همکاری مشترک به ترکیب موثرتری از واکسن استرازنکای دانشگاه آکسفورد و اسپوتنیک برسند.

واکسن اسپوتنیک هم در سبد کوواکس است

وزارت بهداشت ایران در برنامه خود اعلام کرده که از چهار طریق به دنبال تامین واکسن و ایمن‌سازی مردم ایران است: خرید مستقیم از یک کشور خارجی، خرید از سبد کوواکس سازمان بهداشت جهانی، تولید مشترک واکسن با کوبا و در نهایت واکسن ساخت ایران.

ایران قبلا اعلام کرده بود که در مرحله اول به دنبال خرید مستقیم از چین یا روسیه است.

ایران همچنین ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن از نهاد هماهنگ کننده کوواکس برای تامین واکسن کشورها خریداری کرده که پیش‌بینی می‌شود در ماه جاری میلادی مقداری از این دوز واکسن‎ها به ایران تحویل داده شود اما هنوز به طور رسمی اعلام نشده که ایران کدام واکسن را از این نهاد خواهد خرید.

رهبر ایران در یک سخنرانی که باعث تعجب و خشم ایرانیان شد، خرید واکسن از بریتانیا و آمریکا را ممنوع اعلام کرد در حالی که فعلا بیشتر واکسن‌های تایید شده جهانی و همینطور واکسن‌های سبد کوواکس از این دو کشور تامین می‌شود.

کارشناسان پزشکی نگران از دست رفتن “فرصت طلایی” واکسیناسیون گروه‌های پرخطر هستند. امروز محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی ایران با اشاره به اینکه ۷۰ درصد مرگ و میرهای ناشی از کرونا در افراد بالای ۷۰ سال رخ می‌دهد، تاکید کرد: “باید واکسن استاندارد را تهیه کنیم. برای کاهش مرگ و میر به ۳ میلیون دوز واکسن فوری نیاز داریم و نباید زمان طلایی را برای تهیه و توزیع واکسن از دست بدهیم و در اسرع وقت باید کادر درمان و گروه‌های آسیب‌پذیر واکسینه شوند.”

واکسن اسپوتنیک روسیه که ایران قرارداد خرید آن را امضا کرده در سبد کوواکس در نظر گرفته شده اما هنوز به طور نهایی تایید نشده است.

کوواکس؛ کدام واکسن‌ها؟

بیشتر واکسن‌هایی که در حال حاضر کوواکس با تولیدکنندگان آنها قرارداد بسته، تولید بریتانیا، آمریکا و شرکت‌های عمدتا چندملیتی است.

استرازنکا: شرکت استرازنکا که شرکتی بریتانیایی و سوئدی است با همکاری دانشگاه آکسفورد واکسنی را تولید کرده که هم در دمای پایین‌تر قابل نگهداری است، هم قیمت آن سه دلار است که از گزینه‌های موجود بسیار ارزان‌تر است. استفاده گسترده از این واکسن در بریتانیا در جریان است.

کوواکس بیشترین خرید سبد خود را به این واکسن اختصاص داده که در مرحله اول ۱۷۰ میلیون دوز به طور مستقیم از استرازنکا/آکسفورد و حدود ۲۰۰ میلیون دوز دیگر را از شرکت سرم‌ هند تهیه می‌کند.

موسسه سرم‌ هند: زمزمه‌هایی درباره خرید ایران از این موسسه، یکی از بزرگ‌ترین واکسن‌سازهای جهان، شنیده شده که در واقع تولیدکننده واکسن استرازنکا (بریتانیا و سوئد) و نواواکس (آمریکا) است؛ اما مشخص نیست که آیا رهبر ایران به دولت اجازه خواهد داد که با واسطه از یک شرکت هندی محصولات بریتانیایی و آمریکایی بخرد.

شرکت جانسون و جانسون: این هم شرکتی آمریکایی است اما تاکید دارد که کار تولید واکسن را در کشورهای مختلف هم‌زمان جلو ببرد.

سانوفی جی‌اس‌کی: دو غول دارویی سانوفی (فرانسه) و جی‌اس‌کی (بریتانیا) هم با کمک هم مشغول تولید واکسنی هستند که طرف قرارداد کوواکس است.

فایزر بیوان‌تک: به تازگی در ۲۲ ژانویه کوواکس اعلام کرد که با فایزر به توافق رسیده ۴۰ میلیون دوز واکسن از این شرکت تهیه کند که با همکاری بیوان‌تک آلمان واکسن کرونا را ساخته است.

اما کوواکس تاکید دارد که گزینه‌های دیگری هم برای خرید در نظر دارد که به مرور زمان آن را اعلام خواهد کرد.

بیشتر درباره واکسن کرونا در ایران