«رزاق»، طرحی که جان سوختبران را نشانه گرفته است

رادیو زمانه ـــ مدیر کمپین فعالین بلوچ در گفت‌و‌گو با «زمانه» طرح تازه‌تصویب‌شده «رزاق» را که انحصار فروش سوخت را به سپاه پاسداران واگذار می‌کند، عامل سرکوب شدید سوختبران می‌داند. عبدالله عارف می‌گوید: «واقعه کشتن سوختبران در سراوان پیامی به سوختبران بود».

سوخت‌بر، واژه‌ای است نشانه تبعیض، محرومیت و فقر در استان سیستان و بلوچستان اما این روزها بیش از هر چیزی با مرگ گره خورده است. سوخت‌بران بلوچ با حمل بنزین-گازوئیل از ایران به پاکستان در ازای مبلغی ناچیز، مرگ را به جان می‌خرند تا بتوانند امرار معاش کنند. در میان خطراتی که سوخت‌بران را تهدید می‌کند، بیشترین عامل مرگ آنها، تیراندازی نیروهای مرزبانی و سپاه پاسداران به بهانه مقابله با «قاچاق سوخت» است. بهانه‌ای آشنا که در سوی دیگر کشور کولبران را هدف گلوله‌های همین نیروها قرار داده است.

در تازه‌ترین مورد از قتل حکومتی سوخت‌بران، دوشنبه چهارم اسفند نیروهای سپاه پاسداران به سمت جمعیت بزرگی از آنها که در نقطه صفر مرزی اسکان شهرستان سراوان منتظر عبور از مرز بودند آتش گشودند و به گزارش کمپین فعالین بلوچ دست‌کم ۱۶ نفر کشته شدند. کشته شدن سوخت‌بران این‌بار بر خلاف گذشته موجی گسترده از اعتراض‌ها و ناآرامی را به دنبال داشت.

خانواده سوخت‌برانی که به دست سپاه پاسداران به قتل رسیدند و مردم معترض سه‌شنبه پنجم اسفند مقابل ساختمان فرمانداری این شهر تجمع کردند. معترضان خشمگین در سراوان ساختمان فرمانداری را تسخیر کردند و شماری نیز توسط پلیس بازداشت شدند. اما اعتراض‌ها به خیابان‌ها کشید و تا شب ادامه پیدا کرد.

کمپین فعالین بلوچ از بازداشت دست‌کم سه شهروند معترض توسط وزارت اطلاعات در جریان اعتراض‌های شهر سراوان خبر داده است. یکی از بازداشت‌شدگان نوجوانی ۱۶ ساله به نام محمد شهرسان زهی، پسر عموی دو تن از سوخت‌بران کشته شده است که برای پیگیری وضعیت آنها به سراوان رفته بود.

هم‌زمان در شبکه‌های اجتماعی کاربران نسبت به وقایع سراوان و کشتن سوخت‌بران واکنش نشان دادند و با استفاده از هشتگ‌های #سراوان_تنها_نیست و #سراوان_خونین با اعتراض‌های مردمی در این شهر همراهی کردند. هر دوی این هشتگ‌ها به ترند اول در توییتر ایران تبدیل شدند.

امروز چهارشنبه ششم اسفند هم اعتراض‌ها به کشتن سوخت‌بران توسط سپاه پاسداران همچنان در استان سیستان و بلوچستان ادامه دارد. در شهرهای مختلف از جمله زاهدان و ایرانشهر و همچنین بازارچه مرزی جکیگور بازاریان با بستن مغازه‌ها و در حمایت از اعتراض‌های سراوان دست به اعتصاب زدند.

ریشه اعتراض‌های سراوان از کجاست؟ چرا مردم در بلوچستان به سوخت‌بری روی آورده‌اند؟ مهم‌ترین عامل مرگ سوخت‌بران چیست؟ طرح «رزاق» سپاه پاسداران چیست؟

زمانه در این رابطه با عبدالله بلوچ، مدیر کمپین فعالین بلوچ گفت‌وگو کرده است.