صدای آمریکا ـــ ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا میگوید واشنگتن از چشمپوشی ایران برخی خواستههایش استقبال میکند اما «هنوز مسائلی باقیمانده که باید حل شود.»
ایران پس از جلسه فوقالعاده دوشنبه هفته گذشته شورای عالی امنیت ملی به ریاست ابراهیم رئیسی، پاسخ رسمی خود به طرح پیشنهادی جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای احیای برجام را داده و میگوید انتظار دارد تا به زودی پاسخ متقابل دریافت کند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه در کنفرانس خبری روزانه این وزارتخانه گفت آمریکا در تلاش است که هر چه زودتر پاسخ مناسب واشنگتن را به پیشنهاد ایران آماده کند.
آقای پرایس تاکید کرده که «می خواهیم مطمئن شویم که این روند را با دقت به جزئیات و موشکافی لازم برای چنین موضوع مهمی انجام میدهیم.»
واکنش اتحادیه اروپا
پیشتر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پاسخ ایران به آخرین متن پیشنهادی اروپا برای احیای برجام را «معقول» توصیف کرده بود.
آقای بورل گفت: «پیشنهادی از طرف من به عنوان هماهنگکننده (مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا) ارائه شد… و پاسخی از ایران دریافت شد که از نظر من معقول بود.»
به گزارش رویترز او گفت که این پاسخ برای آمریکا فرستاده شده اما آنها «هنوز پاسخ رسمی» ندادهاند.
آقای بورل همچنین گفته است که احتمال دارد که در همین رابطه «جلسهای در همین هفته» برگزارشود. به گفته این دیپلمات ارشد اروپایی قرار بود که که چنین نشستی هفته گذشته برگزارشود که امکانش فراهم نیامد.
پیشتر و پس از ارسال پاسخ ایران، والاستریت ژورنال در گزارشی نوشت مذاکرات هستهای در آستانه «بنبستی دیگر» است.
این روزنامه آمریکایی روز چهارشنبه در گزارشی نوشت که درخواست ایران برای «تضمین» از طرف آمریکایی، بار دیگر تلاشها برای احیای برجام را با مشکل روبهرو کرده است.
«رایزنی» آمریکا با متحدان
از سوی دیگر یک رسانه آمریکایی گزارش داده که دولت آمریکا در روزهای اخیر به دنبال جلب اطمینان اسرائیل در ارتباط با توافق احتمالی برای احیای برجام بوده است.
لورا روزن خبرنگار سرشناس حوزه بینالملل هم در حساب توییتر خودش نوشت که «منابعی از ایالات متحده آمریکا گفتهاند که این کشور تصمیم خود را در مورد پاسخ ایران گرفته است، اما در حال مشورت با متحدان و احتمالا اسرائیل و دیگران قبل از ارسال» به اتحادیه اروپا است.
همچنین به گزارش سایت خبری اکسیوس، آمریکاییها به دولت اسرائیل گفتهاند که با وجود گزارش رسانهها درباره عقبنشینی واشنگتن در برابر جمهوری اسلامی، دولت جو بایدن با دادن هیچگونه امتیاز جدیدی به ایران موافقت نکرده و توافق هستهای به زودی به دست نمیآید.
بنابر این گزارش، مقامهای اسرائیلی از این پیامهای آمریکاییها «قانع نشدهاند.»
در همین خصوص نیز امروز گزارش شده است که یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل در تماس با امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه گفت که کشورش با بازگشت به توافق هستهای ایران مخالف است. یائیر لاپید هشدار داد که اسرائیل مقید و متعهد به توافق احتمالی با جمهوری اسلامی نخواهد بود. آقای لاپید گفت که اسرائیل هر چه لازم باشد برای بازداشتن ایران از کسب توانایی هستهای انجام خواهد داد.
شمارش معکوس برای شنیدن پاسخ آمریکا: امیدها برای احیای برجام رنگ میگیرد؟
شبنم شعبانی — بی بی سی
حوالی نیمه شب امشب به وقت تهران یک هفته از ثبت رسمی پاسخ ایران به پیشنهاد نهایی اتحادیه اروپا برای احیای برجام میگذرد. ایران نزدیک به یک هفته روی پاسخ خود کار کرد و حالا توپ تقریبا به همین اندازه در زمین آمریکا بوده است. واشنگتن اما هنوز پاسخ رسمی خود را به اروپا ارایه نداده است.
طرف ایرانی در روزهای اخیر بارها مستقیم و تلویحی خواستار پاسخ سریعتر آمریکا شده است. امروز هم حتی میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در وین ابراز امیدواری کرد که زمان پاسخدهی آمریکا طولانی نباشد. اگرچه به گفته خبرنگاران با توجه به پیچیدگیهای این مذاکرات و تجربه گذشته نمیتوان این مدت زمان یک هفتهای را تاخیر طولانی خواند؛ بویژه اگر این مدت زمان را با وقفههای طولانیتر بین مذاکرات مقایسه کرد.
انتظار و نگرانی تهران؛ پاسخ آمریکا «قابل قبول» است؟
به هر روی جدا از همه تحلیلها و بسیاری از واقعیتها که بسیاری از ناظران آن را ناظر بر اهمیت و حیاتی بودن احیای برجام برای ایران میخوانند و اینکه ایران به دلایل متعدد نیازمند احیای این توافق هستهای است، اما ظاهرا چهرهای که این کشور تلاش کرده از خود در این رابطه نشان دهد در نظرات و واکنشهای مقامات ایرانی یک محور داشت: بینیازی.
از جمله اینکه دیشب محمد مرندی، مشاور تیم مذاکرهکننده ایران، با عبارت «زمستان در راه است» به نوعی شاید تلاش داشت تا نشان دهد این طرفهای روبهروی ایران در مذاکره هستند که زیر سایه جنگ اوکراین و بحران انرژی در زمستان آینده نیازمند احیای برجامند.
حالا اما اصرار و ابرام خرق عادت تهران برای آمدن پاسخ از طرف واشنگتن چه مبنایی میتواند داشته باشد؟
آن طور که حالا مشخص شده ظاهرا پاسخ آمریکاییها حاضر است اما این کشور تلاش دارد تا پیش از ثبت رسمی آن آخرین رایزنیها را با شرکای اروپایی خود و اسرائیلیها انجام دهد. یک مقام ارشد آمریکایی سه روز پیش به سیانان گفته بود احیای برجام بیش از پیش نزدیک است.
به نظر میرسد تهران دستکم از چارچوب کلی پاسخ آمریکا آگاه باشد و این جواب احتمالا برایش «قابل قبول» است که به نوعی اصرار دارد تا آمریکا هر چه زودتر پاسخ خود را ارایه دهد. در همین خصوص با سخنان امروز جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده اصلی مذاکرات که جواب ایران را «معقول» خوانده است حالا به نظر میرسد توپ حقیقتا در زمین آمریکاست و البته همه نورافکنها در زمین روی آن.
اما نگرانی شاید به گفته تحلیلگران آن باشد که تاکید ایران و گزارشها از رایزنی آمریکا با متحدانش بویژه اسرائیل باعث شود که در آخرین ساعات پیش از ثبت رسمی پاسخ آمریکا، مخالفان این توافقنامه، واشنگتن را از بعضی تصمیمها منصرف کنند و یا مثلا امتیازهایی را خط بزند.
مشخص نیست آمریکا پاسخ خود را مهر و موم و نهایی و آماده ارسال کرده یا هنوز ممکن است آخرین چانهزنیها در آن منعکس شود. هر چه باشد این پاسخ ظاهرا خیلی زود ثبت خواهد شد و روشن خواهد کرد قلمها برای امضای توافق احیای برجام بیرون آورده خواهد شد یا دوباره افق پیش رو را تیره و تار خواهد کرد.