جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ای گفت اکثر کشورهایی که در مذاکرات هسته‌ای با ایران حضور دارند، با پیشنهاد اتحادیه اروپا برایاحیای توافق هسته‌ای برجام موافق‌اند.
آقای بورل در مصاحبه‌ای با «ای تی‌وی» تلویزیون دولتی اسپانیا گفته است با وجود موافقت کشورهای دیگر اما او هنوز پاسخی از آمریکا دریافت نکرده است.
ساعاتی پیش ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود واشنگتن از چشم‌پوشی ایران برخی خواسته‌هایش استقبال می‌کند اما «هنوز مسائلی باقیمانده که باید حل شود.»
رسانه های آمریکایی به تازگی گزارش داده‌اند که آمریکا در حال مشورت با شرکای خود پیش از ارائه جواب درباره طرح آقای بورل و پاسخ رسمی ایران به آن است.
مقامهای آمریکایی که از آنها نام برده نشد روز سه‌شنبه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند که انتظار می‌رود دولت بایدن در روز چهارشنبه پاسخ اتحادیه اروپا را بدهد.
به گفته آنها بعد از آن احتمالا دور دیگری از مذاکرات در وین برای نهایی کردن جزئیات یک توافق بالقوه لازم خواهد بود.
اما در واشنگتن فشار سیاسی قابل توجهی به خصوص از طرف جمهوری خواهان به دولت بایدن وارد می‌شود تا از امضای این توافق خودداری کند.
در تازه‌ترین واکنش مایک پومپئو، وزیر خارجه سابق در دولت دونالد ترامپ، در توییتی نوشت که «اخبار رسیده از وین به شدت نگران کننده است. تیم بایدن به احیای توافق ناکام با ایران نزدیکتر می شود. شوخی می‌کنید؟ بایدن ابتدا طالبان را برگرداند، و حالا به رژیم آدم‌کش آیت‌الله قدرت می‌دهد، همانطور که اوباما کرد.»
از طرف دیگر نفتالی بنت، وزیر خارجه فعلی اسرائیل، در توییتر از دولت آمریکا خواسته که حتی در این دقایق آخر هم می‌تواند از توافق با ایران سر باز بزند.
آقای بنت نوشته این توافق نزدیک به ۲۵۰ میلیارد دلار به جیب دولت ایران و عوامل منطقه‌ای آن سرازیر خواهد کرد و در عین حال به ایران اجازه می‌دهد تنها ظرف دو سال تقریبا بدون محدودیت سانتریفوژ توسعه دهد و نصب و راه اندازی کند.
پیشتر در این روز جوزف بورل، میخائیل اولیانف سفیر روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی که مذاکره کننده اتمی این کشور در گفت‌وگوهای احیای برجام است، در توییتر خود خبر داد که سرگئی لاوروف وزیر خارجه این کشور، با متن پیشنهادی اتحادیه اروپا موافق است.
روسیه پیش از این خواستار دریافت تضمین‌هایی از آمریکا شده بود که با وجود تحریم هایی که بابت حمله نظامی به اوکراین علیه مسکو به اجرا گذاشته شده، بتواند در صورت احیای برجام از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند شود.
آقای بورل که به عنوان هماهنگ کننده میان ایران و آمریکا عمل می‌کند گفت ایران چند اصلاح و تعدیل در پیشنهاد اتحادیه اروپا درخواست کرده است.
جزئیات درخواست‌های ایران علنی نشده است. یک روز پیش از این آقای بورل گفته بود که پاسخ تهران را «معقول» می‌داند.
در همین حال، خبرگزاری فرانسه عصر روز سه‌شنبه به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت که ایران از خواسته خود مبنی بر بسته شدن پرونده تحقیقات فنی آژانس از چند مرکز هسته‌ای این کشور، صرف‌نظر کرده است.
خبرگزاری فرانسه همچنین به نقل از این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده نوشته تهران از اصرار خود مبنی بر حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی آمریکا هم کاسته است.
آن طور که این خبرگزاری نوشته، عقب‌نشینی ایران از خواسته خود درباره توقف چند مورد از تحقیقات فنی آژانس، مرتبط با سه مرکزی است که پیش از این در فهرست مراکز برنامه هسته‌ای ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام نشده بود.
ایران هفته گذشته پس از جلسه فوق العاده شورای عالی امنیت ملی به ریاست ابراهیم رئیسی، پاسخ رسمی خود به طرح پیشنهادی جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای احیای برجام را داده و می گوید انتظار دارد تا به زودی پاسخ متقابل دریافت کند.
ایران می‌گوید طرح بورل دربرگیرنده همه ملاحظات تهران نیست
منبع تصویر،FT
آقای بورل پیش از این گفته بود این طرح «بهترین توافق ممکن» برای احیای برجام است. گفته شده که در این طرح برخی از تحریم های مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برداشته شده اما این نهاد به خواسته ایالات متحده همچنان در فهرست گروه های تروریستی خارجی آمریکا در کنار گروه هایی همچون القاعده باقی می ماند.
ایران در زمان اعلام رسمی پاسخ خود گفته بود طرح پیشنهادی آقای بورل حاوی نکات مثبتی بوده اما دربرگیرنده تمامی ملاحظات تهران نیست.
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران به تازگی گفته که یکی از موضوعات باقی مانده مساله تضمین است. ایران می خواهد که آمریکا تضمین کند در صورت احیای برجام دولت های بعدی از آن خارج نخواهند داشت.
دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا در بهار ۱۳۹۸ از توافق برجام خارج شد و همه تحریم های رفع شده اتمی را دوباره علیه جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشت. آقای ترامپ مدتی بعد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هم وارد فهرست گروه های تروریستی ایالات متحده کرد.
مخالفت آمریکا خارج کردن سپاه از فهرست گروه های تروریستی، تاکنون یکی از موانع احیای برجام معرفی می‌شد اما محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور ایران در توییتی گفته است که خارج کردن سپاه از این فهرست پیشنهاد آمریکا به دولت حسن روحانی بوده تا به گفته او ایران را وادار به مذاکره بر سر مسائل نظامی کند که آیت‌الله علی خامنه‌ای آن را خط قرمز عنوان کرده است.
آقای جمشیدی گفته است که «تیم آقای رئیسی این خواسته را رد کرد» و سپس توضیح داده که «آمریکا سه بار دیگر پیشنهادهایی برای امنیت نیروهایش داد. ایران همه را رد کرد و آمریکا نهایتا پا پس کشید.»
مذاکرات برای بازگشت ایران و آمریکا به تعهدات خود در برجام پس از آغاز دوره ریاست جمهوری جو بایدن در فروردین ۱۴۰۰ آغاز شد و تاکنون دو بار وقفه پنج ماهه داشته است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه غیرعلنی هفته گذشته، در جریان جزئیات مذاکرات احیای برجام قرار گرفتند.
ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفته بود «در مسیر توافق هستیم اما هنوز به توافق نرسیدیم هر چند فاصله چندانی نداریم، ولی اگر اراده جدی وجود داشته باشد خیلی سریع این اتفاق را شاهدیم.»
به غیر از نمایندگان مجلس، هیات درگیر در مذاکرات اتمی ایران در روزهای اخیر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام را هم از جزئیات مذاکرات مطلع کرده است.
آیت الله علی خامنه ای سال گذشته شرط گذاشته بود که برای احیای برجام، آمریکا باید «تضمین» بدهد که در آن می‌ماند و رفع تحریم ها هم به صورت «یکجا» انجام شود سپس ایران فرصت داشته باشد آن را «راستی آزمایی» کند.
آقای خامنه ای شرط دیگری هم گذاشته بود که ابتدا آمریکا باید تعهدات خود را انجام دهد و ایران پس از بررسی اقدامات آمریکا، اجرای تعهدات خود را از سربگیرد.
ایران می خواهد پرونده‌اش در آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد سه مرکز آلوده به اورانیوم که از قبل به آژانس اعلام نشده بود، پیش از توافق احتمالی اتمی بسته شود.
آژانس می‌گوید بسته شدن این پرونده در صلاحیت این نهاد است و نباید در توافق سیاسی احتمالی، مورد مصالحه قرار گیرد. همزمان گزارش‌های تایید نشده رسانه‌های غربی حاکی از آن است که در طرح جورپ بورل برای توافق، بسته شدن این پرونده در صورت همکاری ایران با آژانس پیش بینی شده است.
در حال حاضر ایران بخش‌های کلیدی برجام را اجرا نمی‌کند و ضمن محدود کردن بازرسی‌های آژانس، برنامه اتمی خود را با شتاب پیش می‌برد. جمهوری اسلامی ایران می‌گوید این سیاست واکنشی است به خروج آمریکا از برجام که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ انجام شد.
