بی بی سی فارسی ـــ ایران و اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور متقابل از یکدیگر انتقاد کرده‌اند. همزمان روزنامه اسرائیلی هاآرتص می‌گوید ارزیابی دولت این کشور از تحولات دیپلماتیک پیرامون برنامه هسته‌ای ایران آن است که توافقی بین آمریکا و ایران ظرف چند هفته آینده محتمل است.
نماینده ایران در نشست شورای حکام آژانس، در وین، با انتقاد از بیانیه اتحادیه اروپا خواهان آن شد که اروپا در مسیر رسیدن به «راه حلی دوستانه» کمک کند.
محسن نذیری‌اصل، نماینده ایران، بریتانیا، فرانسه، آلمان و آمریکا را متهم کرد که «علیرغم همکاری‌های گسترده ایران و آژانس و پیشرفت‌های قابل توجه مربوطه، همچنان به تاکتیک‌های منسوخ شده متوسل می‌شوند و بازی ناپاکی را با انگیزه سیاسی جهت هدف قراردادن همکاری‌های فعلی ایران و آژانس انجام می‌دهند».
در مقابل اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای از تداوم ابهام‌های آژانس درباره برنامه اتمی ایران و نحوه همکاری این کشور با بازرسان آژانس «نگرانی جدی» ابراز کرد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، می‌گوید در همکاری با ایران، پیشرفت‌هایی حاصل شده اما گفته به اندازه مورد انتظار او نبوده است.
بیانیه نماینده اتحادیه اروپا در شورای حکام می‌گوید آژانس بین المللی انرژی اتمی «بر ارزیابی خود از فعالیت‌هایی که ایران در (پرونده) مریوان انجام داده است، پافشاری دارد. ایران آزمایش‌های انفجاری را برای آماده سازی برای استفاده از آشکارسازهای نوترونی و مواد هسته‌ای انجام داده است».
آژانس درباره دو موضوع در پرونده مریوان که مربوط به یک مرکز اتمی اعلام نشده در آباده استان فارس است خواستار پاسخ‌های فنی و معتبر ایران شده بود.
از جمله مسائل مطرح در این پرونده پیدا شدن آثار اورانیوم بود. آژانس می‌گوید در حال ارزیابی جواب‌های ایران است. موضوع دوم مربوط به یک آزمایش انفجاری است که می‌تواند در ساخت جنگ‌افزار هسته‌ای استفاده شود.
اتحادیه اروپا در این بیانیه گفته «ایران به این موضوع رسیدگی نکرده و هیچ مدرکی برای اثبات ادعایش در مورد فعالیت‌ها در این منطقه و آزمایش انفجاری ارائه نکرده است».
این بیانیه می‌گوید که آژانس توضیحات ایران درباره آزمایش انفجاری مرکز آباده را از لحاظ فنی غیرمعتبر ارزیابی می‌کند.
اتحادیه اروپا همچنین از احتمال وجود مراکز یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای خارج از دایره اطلاعات آژانس ابراز نگرانی کرده است.
اما ایران از این بیانیه انتقاد کرده و از دولت‌های اروپایی خواسته تا «در فرآیندی که منجر به راه‌حلی دوستانه برای موضوع مورد نگرانی مشترک می‌شود، به کار خود ادامه دهند».
محسن نذیری اصل، همچنین در سخنرانی خود نیروگاه اتمی امارات را «تهدیدی جدی برای محیط زیست و ثبات منطقه» خواند.
ارزیابی اسرائیل از احتمال توافق میان ایران و آمریکا
منبع تصویر،GETTY IMAGES
روز چهارشنبه و همزمان با کشمکش لفظی ایران و اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام آژانس، روزنامه اسرائیلی هاآرتص در گزارشی خبر داده که ارزیابی دولت این کشور از تحولات دیپلماتیک پیرامون برنامه هسته‌ای ایران آن است که توافقی بین آمریکا و ایران ظرف چند هفته آینده محتمل است.
این روزنامه با استناد به ارزیابی مقام‌های دفاعی اسرائیل، که هویتشان ذکر نشده، نوشته است: «تماس‌های میان ایالات متحده و ایران برای رسیدن به توافقی بر سر توافق هسته‌ای در روزهای گذشته پیشرفت کلانی داشته است.»
بر این مبنا، مذاکرات ایران و آمریکا «با سرعتی بیش از انتظار پیش رفته» و از منظر مقام‌های اسرائیل این احتمال وجود دارد که «دو طرف ظرف چند هفته به توافقی برسند.»
هاآرتص می‌گوید اگر این توافق اجرایی شود، در مرحله اول در ازای توقف غنی‌سازی اورانیوم با خلوص بالا، حدود ۲۰ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در کره جنوبی، عراق و صندوق بین‌المللی پول آزاد خواهد شد.
گزارش از «پیشرفت سریع»در مذاکرات ایران و آمریکا پس از آزادی چند زندانی اروپایی و دوتابعیتی منتشر می‌شود. همزمان با آزادی این زندانیان، یک دیپلمات ایرانی محکوم به توطئه بمبگذاری در خاک اروپا آزاد شده و به ایران بازگشته است. این مبادله زندانیان، که مشابه آن همزمان با توافق هسته‌ای برجام هم رخ داد، از سوی برخی به گشایش دیپلماتیک میان ایران و غرب تعبیر شد. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، به تازگی گفته در مواردی «انعطاف» لازم است.
هاآرتص می‌گوید موضع رسمی اسرائیل علیه توافقی است که به طور موقت غنی‌سازی اورانیوم را در ازای آزادی دارایی‌ها متوقف کند. از نظر اسرائیل چنین توافقی تضمینی برای نظارت بین‌المللی بر ایران در سطح لازم نیست و از آنجایی که عملا برنامه هسته‌ای ایران را به عقب نمی‌راند، تهدید ناشی از آن را کم نمی‌کند.
در عین حال این روزنامه به ارزیابی برخی مقام‌های دفاعی اسرائیل اشاره می‌کند که چنین گزینه‌ای را بهترین سناریوی ممکن در شرایط موجود می‌دانند و از نظرشان چنین تحولی بهتر از پیشرفت بی‌وقفه ایران به سوی ساخت سلاح هسته‌ای است.
ایران به طور رسمی می‌گوید که هرگز دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نخواهد بود. هرچند، برخی تحقیقات و آزمایش‌های اعلام‌نشده پیشین ایران ناقض این ادعا بوده و بنا به گفته کارشناسان، سطح کنونی غنی‌سازی اورانیوم در ایران، یعنی ۶۰ درصد، استفاده غیرنظامی قابل ملاحظه‌ای در ایران ندارد و کشف آثار اورانیوم غنی‌شده بالای ۸۰ درصد هم به نگرانی از نزدیکی ایران به ساخت سلاح هسته‌ای افزوده است.
پیش از این منابع دیپلماتیک اروپایی و اسرائیلی خبر داده بودند که آمریکا طرح خود برای یک توافق موقت را با آنها در میان گذاشته است.
چند روز پیش وبسایت آکسیوس گزارش داد که برت مک‌گورک، مشاور جو بایدن در امور خاورمیانه، چند هفته پیش به عمان سفر کرده تا راه حل‌های دیپلماتیک احتمالی برای محدودیت برنامه هسته‌ای ایران را به بحث بگذارد.
پس از آن هم گزارش شد که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اخیرا چندین بار با امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد دیدار کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و اتحادیه اروپا در روزهای گذشته از وضعیت کنونی برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده‌اند.
هاآرتص با اشاره به ارزیابی نهادهای اطلاعاتی آمریکا از اینکه ایران تنها ۱۲ روز تا غنی‌سازی اورانیوم با خلوص بالای در حد استفاده نظامی فاصله دارد، گفته است که از نظر دستگاه اطلاعاتی اسرائیل حتی در آن صورت هم ایران به دو سال زمان نیاز دارد تا بتواند کلاهک هسته‌ای بسازد و آن را بر موشکی بالستیک سوار کند.
روز گذشته ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، در مراسمی از یک موشک جدید رونمایی کرد که ایران می‌گوید ساخت داخل و ابرفراصوت است.
یوآف گالانت، وزیر دفاع اسرائیل در پاسخ به این تحول گفته است: «شنیده‌ام که دشمنانمان به توسعه سلاح‌های گوناگون می‌بالند. ما برای هر کدام از آنها جواب بهتری داریم.»
تاسیسات هسته‌ای، موشکی و پهپادی ایران هدف عملیات خرابکاری مستمری بوده است که به طور وسیعی اسرائیل مسئول آنها قلمداد می‌شود.