ار.اف.ای ـــ هیئت حقیقتیاب سازمان ملل که با هدف بررسی موارد نقض حقوق بشر در جریان سرکوب اعتراضهای پسین ایران، ایجاد شد، در نخستین گزارش خود که همزمان با روز جهانی زن منتشر شده، دریافته که در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی»، نیروهای حکومتی با سرکوب معترضان بهویژه زنان، مرتکب «جنایت علیه بشریت» شدهاند.
در این گزارش توضیح داده شده که باتوجه به ارتکاب «جنایات» انجام شده در چارچوب «محرومیت از حقوق اساسی و با نیت تبعیضآمیز»، این هیئت به این نتیجه رسیده است که «جنایت علیه بشریت» و آزار و اذیت به دلایل جنسیتی انجام شده است.
در ماه نوامبر سال ٢٠٢٢، شورای حقوق بشر سازمان ملل به هدف بررسی «سرکوب مرگبار» اعتراضات ایران، این هیئت حقیقتیاب را ایجاد کرد.
همچنین بخوانیددر آستانه یکسالگی تظاهرات «زن، زندگی، آزادی» روند «فشارهای سیاسی» بر اساتید دانشگاهها افزایش یافته است
اینک در نخستین گزارش این هیئت، به نقل از سارا حسینی، یکی از سه عضو این هیئت آمده که اعمال انجام شده از سوی حکومت ایران «شکلی از حملات سیستماتیک و گسترده» بوده که برضد جمعیت غیرنظامی ایران به ویژه برضد زنان، دختران، پسران و مردانی که خواهان آزادی، برابری، کرامت و حسابدهی بودند، راهاندازی شدند.
در بخشی از این گزارش، از حکومت ایران خواسته شده تا سرکوب آنانی، به ویژه زنان و دختران، را که در «اعتراضات صلحآمیز» سهم داشتند، متوقف کند.
نخستین جرقه اعتراضات گسترده «زن، زندگی، آزادی» با مرگ مهسا امینی ٢٢ ساله در بازداشتگاه گشت ارشاد، رقم خورد.
خشم ناشی از مرگ این دختر فورا به اعتراضات چند هفتهای و تابوشکن در سراسر ایران تبدیل شد. در جریان این اعتراضات، معترضان در کنار خواستن آزادی و برابری، سیستم حکومتداری جمهوری اسلامی به رهبری خامنهای را عملا به چالش کشیدند.