جو بایدن: آمریکا خاورمیانه را به روسیه و چین و ایران واگذار نخواهد کرد

بعدازظهر شنبه ۲۵ تیر، جو بایدن در مقابل رهبران جهان عرب قول داد که آمریکا اجازه نخواهد داد پشت سرش “خلائی ایجاد شود که توسط چین، روسیه یا ایران پر گردد”.

در نشستی که در شهر جدّه با حضور سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به اضافۀ رهبران مصر، اردن و عراق برگزار شد، بایدن گفت: “ایالات متحد آمریکا با همکاری همۀ شما، در جهت ساختن آینده‌ای بهتر برای منطقه تلاش می‌کند”.

بایدن که به خاطر ملاقات با محمد بن سلمان به شدت تحت انتقاد مدافعان حقوق بشر قرار دارد خطاب به رهبران جهان عرب گفت: “آینده به کشورهایی تعلق دارد که شهروندان‌شان بتوانند بدون ترس از رهبران‌شان انتقاد کنند”.

بایدن کلید اصلی نشست جدّه را “ارتباط و ادغام” دانست. منظور از “ادغام” به ویژه پذیرفته شدن اسرائیل در جمع کشورهای منطقه است. نزدیک‌تر کردن اسرائیل به کشورهای عرب از ابتدا یکی از هدف‌های اصلی سفر بایدن به خاورمیانه اعلام شده بود.

رئیس جمهوری آمریکا بدون این که از ایران اسم ببرد گفت: “ما تحمل نخواهیم کرد که یک کشور بخواهد از طریق نظامی یا مداخله یا تهدید بر سایر کشورهای منطقه مسلط شود”.

با اینحال، نه فقط اسرائیل که کشورهای عرب نیز تا اندازه‌ای از حمایت آمریکا دلسرد شده‌اند. اسرائیل، عربستان و امارات متحد عرب انتظار داشتند که واشنگتن با قاطعیت بیشتری در مقابل برنامۀ اتمی ایران قد علم کند.

در مقابل، شاید واشنگتن نیز در قبال جنگ اوکراین انتظار موضع‌گیری روشن‌تری از کشورهای خاورمیانه داشت. اما هیچیک از این کشورها حاضر نشدند علیه روسیه به جبهۀ غربی‌ها بپیوندند.

به رغم دلسردی‌ها، سفر جو بایدن به خاورمیانه تلاشی برای  تحکیم نفوذ آمریکا در منطقه تفسیر شده است. در واشنگتن، یکی از مقامات بلندپایۀ کاخ سفید گفته است: “روسیه روی ایران حساب می‌کند، ما هم روی خاورمیانه‌ای که آرام‌تر و مرفه‌تر و متحدتر باشد”…

در حالی که قرار است سه روز دیگر ولادیمیر پوتین به تهران برود، به نظر نمی‌رسد که جو بایدن در گفتگو با رهبران خاورمیانه به نتیجه یا موفقیت قابل ملاحظه‌ای دست یافته باشد.