بی بی سی فارسی ـــ افزایش نرخ ارز در بازار آزاد ایران هنوز ادامه دارد و در معاملات امروز هر دلار آمریکا به بیش از ۴۷ هزار تومان رسیده است.
رشد قیمت ارز در حالی ادامه یافته که رئیس بانک مرکزی ایران اخیرا وعده کاهش قیمت داده بود.
سفر ابراهیم رئیسی به چین، که گزارش شده طی آن دو طرف بیست سند همکاری را به امضا رساندند، هم تاثیری بر کاهش قیمت‌ها نداشته است.
بعضی از فعالان بازار بر این اعتقاد بودند که با تعلیق مذاکرات احیای برجام، دستاوردهای ملموس در سفر رئیسی به چین می‌تواند از التهاب بازار ارز کم کند که چنین نشد.
در معاملات امروز بازار آزاد، هر یورو به بیش از ۵۰ هزار تومان و هر پوند بریتانیا به بالای ۵۶ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. همزمان بازار طلا هم شاهد روند مشابهی بود. قیمت هر سکه تمام بهار آزادی(طرح جدید) به بالای ۲۶ میلیون تومان رسید.
در روزهای اخیر نرخ حواله درهم و قیمت دلار در بازارهای همسایه ایران، نظیر هرات و سلیمانیه افزایش داشته که بر معاملات تهران تاثیرگذار بوده است.
محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی ایران، اخیرا در یک برنامه تلویزیونی افزایش قیمت ارز را به «جریان قیمت‌سازی» نسبت داده و گفته بود این جریان «تلاش می‌کند قیمت‌های بالایی را ایجاد کند و با این قیمت‌های بالا موجب زیان مردم می‌شود.»
او گفته بود: « با اقداماتی که بانک مرکزی انجام داده و در دستور کار قرار داده است مسلما بازار را کنترل خواهیم کرد.»
رئیس جدید بانک مرکزی از زمان انتصاب خود تلاش کرده با معرفی سیاست‌هایی از التهاب بازار ارز کم کند؛ سیاست‌هایی نظیر افزایش سقف فروش ارز صرافی‌ها از دو هزار دلار به پنج هزار یورو یا اعلام حذف نرخ ارز توافقی.
بخش دیگری از سیاست مهار قیمت‌ها هم استفاده از روش سنتی افزایش عرضه ارز بوده که توفیق چندانی نداشته است.
طی ماه‌های اخیر کاهش نرخ برابری ریال در برابر ارزهای معتبر جهانی تشدید شده و با گذشت زمان این روند وخیم‌تر هم شده است.
با نبود چشم‌انداز اقتصادی و بروز ناآرامی‌ها در ایران پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد و اعتراضات بعد از آن، تقاضا برای خارج کردن پول از بانک‌ها افزایش یافت.
برای جهش قیمت دلار طی ماه‌های اخیر دلایل متعددی را می‌توان برشمرد؛ از جمله ناکامی مذاکرات احیای برجام و موضع منفی غرب به جمهوری اسلامی، که بخصوص پس از اعتراضات اخیر ایران تشدید شد.
از طرف دیگر افزایش انتظارات تورمی و نبود چشم‌انداز مثبت اقتصادی باعث شده بسیاری از مردم بازارهای موازی نظیر ارز و طلا را برای حفظ ارزش دارایی‌های خود انتخاب کنند.
بحران‌های ارزی در ایران طی سال‌های اخیر کم نبوده‌اند و دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی با سیاست‌های کم و بیش مشابه به مقابله با آن رفته‌اند ولی به دلیل نبود زیرساخت‌ها و ساز‌وکارهای مناسب ناکام بوده‌اند؛ گاهی از طریق ارزپاشی، انتشار خبرهایی درباره آزاد شدن دارایی‌های مسدود شده در کشورهای دیگر و گاهی هم مقصر جلوه دادن دلالان بازار ارز.
در سال ۱۳۹۷ وحید مظلومین، ملقب به «سلطان سکه» اعدام شد؛ از جمله اتهامات او «قاچاق ارز و سکه» بود؛ هر چند بعدا گفته شد در زمان دستگیری سکه‌ای نداشته ولی با اقداماتی نظیر اعدام او هم این بازار آرام نشد.
یکی دیگر از روش‌های مداخله دولت در بازار از طریق کارگزاران مورد اعتماد بانک مرکزی بوده است؛ افرادی نظیر سالار آقاخانی که از سال۹۴ تا پایان زمان ریاست ولی‌الله سیف بر بانک مرکزی(سال ۱۳۹۷) با بانک مرکزی در ارتباط بود؛ او در تنظیم معاملات فردایی ارز نقش داشت و بعد از تشکیل پرونده برای مدیران سابق بانک مرکزی متواری شد.