براساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران که روزنامه «اعتماد» به آن استناد کرده است، از زمستان سال ۱۴۰۰ تا آخر پاییز سال ۱۴۰۱ دستکم ۲۷ هزار و ۴۴۸ مورد ازدواج دختران زیر ۱۵ سال در نقاط مختلف ایران به وقوع پیوسته است.
در این گزارش با اشاره به بیتوجهی مسئولان به آسیبها و تبعات «کودکهمسری»، آمده است: «بيشتر زنان كودكهمسر در همان سنين پايين مادر ميشوند». طبق آخرين اعلام سازمان ثبتاحوال در ارديبهشت ۱۴۰۱، در سال ۱۴۰۰ دستكم ۶۹ هزار و ۱۰۳ نوزاد از مادران گروه سني ۱۰ تا ۱۹ ساله متولد شدند و هزار و ۴۷۴ نوزاد از مادراني در بازه سني ۱۰ تا ۱۴ سال متولد شدهاند.
بر پایه گزارش این روزنامه، انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری که متولی دفاع از حقوق زنان و خانواده به حساب میآید، در لفافه و ذيل كلماتي چون «ازدواج بالغانه» و «بالغ همسري» هيچوقت كودكهمسري را به طور كامل رد نكرده و به نوعي با گذاشتن شرط از آن دفاع كرده است.
خزعلی که خود در سن ۱۶ سالگی ازدواج کرده است در یک نشست خبری در سال ۱۴۰۱ گفته بود : «اگر بخواهم ازدواج زير ۱۸سال را محكوم كنم بايد خودم را محكوم كنم، چون زير ۱۸ سال ازدواج كردهام. اما الان معتقد نيستم كه زماني كه ازدواج كردم بالغ نبودم و قدرت مديريت زندگي را نداشتم.»
در اظهار نظری دیگر در این رابطه در سال گذشته در آيين «روزهاوليهاي دختران مدرسه ايران» خطاب به دختران ۹ ساله گفت: «از اكنون براي زندگي و خانوادهاي كه ميخواهيد تشكيل دهيد، برنامهريزي داشته باشيد تا پرورشدهنده شهيد سليمانيها باشيد.» همان زمان اين سخنان معاون امور زنان و خانواده رياستجمهوري در ميان دختران دانشآموز دبستاني حاشيهساز شد و بسياري آن را تشويق كودكهمسري دانستند.
بر طبق گزارش «اعتماد»، ریشه پدیده کودکهمسری را بایستی در سیاستهای تشویقی دولت، در فقر و عوامل اقتصادی، فرهنگ خانوادگی محلي و قومي و ترس از بيآبرويي جستجو کرد. این گزارش یکی از مهمترین پیامدهای ازدواج زودرس و اجباری را ترک تحصیل دختران میداند.
در حالی که بسته به قوانین کشورهای مختلف، ازدواج زیر ۱۶ یا ۱۸ سال قانونی نیست و به نوعی کودکهمسری به حساب میآید، قانون مدنی ایران سن ۱۳ سال برای ازدواج دختران و ۱۵ سال برای ازدواج پسران را قانونی میداند. بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ازدواج دختران زیر ۱۳ سال نیز با «رضایت ولی» و «تشخیص مصلحت دادگاه» امکان پذیر است.