سیروس سرمدی ــــ
ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺳﻬﯿﻼ، ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﻬﺪﯼ ﺧﺎﻥ ﺑﻬﺮﺍﻣﯽ، ﺗﻨﻬﺎ ﺳﯿﻨﻤﺎﯼ ﺷﻬﺮﻣﻮﻥ ﺑﻮﺩ. ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻫﻤﻪﮔﯿﺮﺷﺪﻥ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻥ، ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﯽﺭﻓﺘﯿﻢ ﺳﯿﻨﻤﺎ. ﻣﻦ ﺧﺮﺩﺳﺎﻝ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺍﮐﺜﺮﺍً ﻭﺳﻂ ﻓﯿﻠﻢﻫﺎ ﺧﻮﺍﺑﻢ ﻣﯽﺑﺮﺩ. ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺍﻭﻥ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﯾﺎﺩﻣﻪ، ﻣﺜﻞ ﭼﺮﺍﻍﻫﺎﯼ ﺗﻮﯼ ﭘﻠﻪﻫﺎﯼ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺎﺭﯾﮑﺶ، ﭘﻮﺳﺖ ﺗﺨﻤﻪﻫﺎﯼ ﮐﻒ ﺳﺎﻟﻦ، ﭘﺮﺩﻩﻫﺎﯼ ﻣﺨﻤﻠﯽ ﻭ ﺻﻨﺪﻟﯽﻫﺎﯼ ﺗﺎﺷﻮ، ﺑﺎﻟﮑﻨﯽ ﮐﻪ ﺭﺍﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﺁﻓﯿﺶ ﭘﺎﺭﭼﻪﺍﯼ سر درﺳﯿﻨﻤﺎ، ﻓﺨﺮﺍﻟﺪﯾﻦ (ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺳﯿﻨﻤﺎﯼﺗﺮﮐﯿﻪ)، آهنگ‌های ﮐﻮﭼﻪﺑﺎﺯﺍﺭﯼ بین سانسﻫﺎ … ﻭ … ﻓﺮﺩﯾﻦ! ﻭﻗﺘﯽ ﺁﺧﺮ ﻓﯿﻠﻢ ﺑﯿﺪﺍﺭﻡ می‌کردن ﮐﻪ ﺑﺮﯾﻢ، ﺍﻓﺴﻮﺱ ﻣﯽﺧﻮﺭﺩﻡ ﮐﻪ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﺩﯾﻦ ﺭﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻡ، ﺗﺎ ﻫﻔﺘﻪﯼ ﺑﻌﺪ ﻭ ﻓﯿﻠﻢ ﺑﻌﺪﯼ.
محمد علی ﻓﺮﺩﯾﻦ ﺑﺎ ﺍﻭﻥ ﭼﻬﺮﻩﯼ ﺳﯿﻨﻤﺎﯾﯽ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﻡ ﻭﺭﺯﺷﮑﺎﺭﯼ ﻭ ﺁﻭﺍﺯ ﺍﯾﺮﺝ (ﻭ ﺻﺪﺍﯼﭼﻨﮕﯿﺰ ﺟﻠﯿﻠﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ سال‌ها ﺑﻌﺪ ﻓﻬﻤﯿﺪﻡ)، ﺳﻮﭘﺮ ﺍﺳﺘﺎﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮐﻮﺩﮐﯽﻣﻮﻥ ﺑﻮﺩ.
سال‌های ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﮐﻪ ﺑﺴﺎﻁ فیلم فارسی ﺟﻤﻊ ﺷﺪ ﻭ ﺳﺘﺎﺭﻩﻫﺎﯼ ﺍﻭﻥ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺗﺎﺭﻭﻣﺎﺭ ﺷﺪﻥ، ﺍﻭﻥ ﺷﯿﻔﺘﮕﯽ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﭽﮕﯽ، ﻣﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﯾﻦ ﺳؤﺍﻝ ﻗﺮﺍﺭ می‌داد ﮐﻪ «ﻓﺮﺩﯾﻦ ﭼﯽ ﺷﺪ ﻭ ﮐﺠﺎﺳﺖ؟»
ﻭﻗﺘﯽ سال ۱۳۸۳ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ ﺷﺪﻡ، ﺷﻨﯿﺪﻡ ﮐﻪ ﻓﺮﺩﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﻓﺮﺵﻓﺮﻭﺷﯽ ﺩﺍﺭﻩ. ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺳﺘﺎﺭهﺍﯼ ﻣﺜﻞ ﻓﺮﺩﯾﻦ، ﺣﺎﻻ ﺧﺎﺭﺝ ﭘﺮﺩﻩﯼ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺳﻬﯿﻼ، ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﻮﯼ ﯾﮏ ﺷﻬﺮ ﺯﻧﺪﮔﯽ می‌کنه ﺍﺣﺴﺎﺱ ﭘﯿﭽﯿﺪﻩﺍﯼ ﺑﻮﺩ و ﻭﺳﻮﺳﻪﻡ می‌کرد ﮐﻪ ﺑﺮﻡ و ﻣﺜﻞ ﮐﻮﺩﮐﯽ تماشاﺵ ﮐﻨﻢ.
ﺍﻣﺎ شنیدهﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺤﻞ ﮐﺴﺐ ﻓﺮﺩﯾﻦ ﺿﺪ ﻭ ﻧﻘﯿﺾ ﺑﻮﺩ. ﻫﺮﮐﺴﯽ ﺟﺎﯾﯽ ﺭﻭ ﺁﺩﺭﺱ می‌داد. ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ ﻫﻢ می‌گفتن ﭘﺎﺗﻮﻗﺶ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺟﻤﻬﻮﺭﯾﻪ. ﺗﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮﺍﺩﺭﻡ ﺑﺎ ﺍﻃﻤﯿﻨﺎﻥ ﮔﻔﺖ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﻓﺮﺷﺶ ﺗﻮﯼ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺧﯿﺎﺑﻮﻥﻫﺎﯼ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﯿﺪﻭﻥ ﻭﻧﮑﻪ. ﻭ ﯾﻪ ﺭﻭﺯ ﻋﺼﺮ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺭﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﭘﯿﺪﺍﺵ ﮐﻨﻢ، ﺭﻓﺘﻢ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻤﺎﺷﺎ.
ﭘﺮﺳﻮﻥ ﭘﺮﺳﻮﻥ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺭﻭ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻡ، ﺑﺎﻻﯼ سر در ﺩﺭﺷﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ «ﮔﺎﻟﺮﯼ ﻓﺮﺵ ﻓﺮﺩﯾﻦ»، ﯾﺎﺩ ﺗﯿﺘﺮﺍﮊ ﻓﯿﻠﻢﻫﺎﺵ ﺭﻭﯼ ﺁﻓﯿﺶ ﺳﺮ ﺩﺭ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺳﻬﯿﻼ افتادم.
ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺭﻓﺘﻢ، ﺑﺎ ﺍﺣﺴﺎﺳﯽ ﺍﺯ ﺑﻬﺖ، تشویش ﻭ ﻫﯿﺠﺎﻥ. ﺩﺍﺧﻞ ﻧﺮﻓﺘﻢ. ﯾﻪ ﺣﺲ ﻋﺠﯿﺒﯽ ﺍﺟﺎﺯﻩ نمی‌داد ﭘﺎ ﺟﻠﻮ ﺑﺬﺍﺭﻡ ﻭ ﺑﺮﻡ ﺩﺍﺧﻞ. ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﺷﯿﺸﻪﻫﺎﯼ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺷﺮﻭﻉ ﮐﺮﺩﻡ ﻫﻤﻪﯼ ﺁﺩﻡﻫﺎﯼ ﺩﺍﺧﻞ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺭﻭ ﺑﺎﺯﺟﻮﯾﺎﻧﻪ ﻭﺭﺍﻧﺪﺍﺯ ﮐﺮﺩﻥ.
ﭼﺮﺍﻍﻫﺎﯼ ﺩﺍﺧﻞ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺭﻭﺷﻦ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭼﻬﺮﻩﯼ ﻫﻤﻪ آدم‌ها بهﻮﺿﻮﺡ ﺩﯾﺪﻩ می‌شد. ﺍﺻﻼً کیفیت و ﺟﻠﻮﻩﯼ ﻓﺮﺵﻫﺎ ﺭﻭ ﯾﺎﺩﻡ ﻧﻤﯿﺎﺩ، ﭼﻮﻥﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﯽﮐﺮﺩﻡ، ﭼﻮﻥ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮔﻤﺸﺪﻩﯼ ﺩﯾﮕﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩﻡ.
ﻫﻤﻪ ﻣﺸﺘﺮﯼﻫﺎ ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﻩﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﻝﻗﺪﻡ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﯾﺪ ﻓﺮﺵﻫﺎ ﺑﻮﺩﻥ. ﻭﻟﯽ ﺍﺛﺮﯼ ﺍﺯ ﻓﺮﺩﯾﻦ ﻧﺒﻮﺩ. ﺑﺎ ﺧﻮﺩﻡ ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺎﯾﻌﻪ ﺍﺳﺖ. ﺣﺘﻤﺎ ﭼﻮﻥ ﺍﺳﻢ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﻓﺮﺩﯾﻨﻪ ﺷﺎﯾﻌﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﮐﻪ ﻣﺎﻝ ﺁﻗﺎﯼ ﺳﻮﭘﺮﺍﺳﺘﺎﺭه.
ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﺠﮑﺎﻭﺍﻧﻪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻪﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻢ. ﻧﺒﻮﺩ. ﺭﺍﻩ ﺍﻓﺘﺎﺩﻡ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺮﺩﻡ. ﮔﻔﺘﻢ ﻃﻮﻝ ﭘﯿﺎﺩﻩﺭﻭ ﺟﻠﻮ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺭﻭ ﺩﺭ برگشت ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻃﯽ ﮐﻨﻢ ﻭ ﺁﺧﺮﯾﻦﻭﺭﺍﻧﺪﺍﺯ ﺭﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺪﻡ. ﺍﻧﺘﻬﺎﯼ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﻣﯿﺰ ﭼﻮﺑﯽ ﻣﺤﻘﺮﯼ ﺑﻮﺩ. نمی‌دونم ﺍﻭﻥﻣﯿﺰ ﺑﺎ ﺩﮐﻮﺭﺍﺳﯿﻮﻥ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﻮﺩ ﯾﺎﻧﻪ، ﭼﻮﻥ ﺑﺠﺰ آدم‌ها ﺑﻪ ﭼﯿﺰ ﺩﯾﮕﻪﺍﯼ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ. ولی ﻣﯿﺰ ﮐﻬﻨﻪ ﻭ ﻋﺘﯿﻘﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩ. ﭘﺸﺖ ﻣﯿﺰ ﭘﯿﺮﻣﺮﺩ ﻣﻮ ﺳﻔﯿﺪﯼ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ. ﺳﺮﺵ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﺎﯾﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﺣﺴﺎﺏ ﺩﺧﻞ ﻭ ﺧﺮﺟﺶ ﺭﻭ می‌کرد.
ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ لحظه‌ای که ﻣﻦ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﺑﺎ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻗﺪﻡﻫﺎ ﭘﯿﺎﺩﻩﺭﻭﯼ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﺭﻭ ﺗﺮﮎ می‌کردم ﻭ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺍﯾﻦ ﭘﯿﺮﻣﺮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭﺍﯾﭗ می‌شد ﺑﻪ ﻣﻐﺎﺯﻩﯼ ﺑﻌﺪﯼ، ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮﺩ. . . ﻭ ﻣﻦ ﻓﺮﻭﻍ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﭼﺸﻢﻫﺎﯼ ﺳﻮﭘﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﮐﻮﺩﮐﯿﻢ ﺭﻭ ﺩﺭ ﭼﻬﺮﻩﺍﺵ ﺩﯾﺪﻡ.
ﻓﺮﺩﯾﻦﺑﻮﺩ، ﺧﻮﺩﺵ بود. ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ می‌خواستم ﮐﻒ ﻭ ﺳﻮﺕ ﺑﺰﻧﻢ. ﻧﻪ ﭘﺎﯼﺭﻓﺘﻦ ﺩﺍﺷﺘﻢ، ﻧﻪ ﻣﻮﻧﺪﻥ. ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﮔﺎﻟﺮﯼ ﮐﺮﺩﻡ. ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺳﺎﻟﻦ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺳﻬﯿﻼ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ نگاه‌ها ﻣﺘﻮﺟﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﻭ ﻗﺪ ﻭ ﺑﺎﻻﯼ ﻓﺮﺩﯾﻦ ﺭﻭﯼ ﭘﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﺣﺎﻻ ﻫﺮﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﯾﯽ ﻧﮕﺎﻩ می‌کرد، ﻫﺮﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺘﯽ می‌رفت، ﺟﺰ ﺍﻭﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻮﭘﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﻩ ﺳﯿﻨﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎﯼ ﺳﻔﯿﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﺯﻧﺪﻩ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ.
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻡ ﺍﻭﻣﺪﻡ، ﺑﻐﺾ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﮐﻮﺩﮐﯽ ﺭﻭ ﻓﺮﻭ ﺧﻮﺭﺩﻡ، اشک‌های روی گونهﻫﺎﻡ ﺭﻭ ﭘﺎﮎ ﮐﺮﺩﻡ … ﻭ … ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﯿﻪﯼ ﻣﺮﺩﻡ، ﺳﻮﭘﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﺭﻭ ﺩﺭﻋﺎﻟﻢ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭ ﺍﻭﻥ ﻏﺮﻭﺏ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﯼ ﻣﯿﺪﻭﻥ ﻭﻧﮏ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻢ … و ﺭﻓﺘﻢ.