زمانه – در بودجه ۹۸ که با فروش ۳۰۰ هزار بشکه نفت بسته شده، دولت با حدود ۷۶ هزار میلیارد تومان کسری مواجه خواهد شد. سازمان برنامه و بودجه برای جبران این کاهش درآمدها، پیشنهاد استفاده ۲۹ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی را در قالب تسهیلات ارزی مطرح کرده است. در چند ماه اخیر این بار دوم است که موضوع برداشت از صندوق توسعه ملی مطرح میشود. در بودجه ۹۸ که با فروش ۳۰۰ هزار بشکه نفت بسته شده، دولت با حدود ۷۶ هزار میلیارد تومان کسری مواجه خواهد شد. سازمان برنامه و بودجه برای جبران این کاهش درآمدها، پیشنهاد استفاده ۲۹ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی را در قالب تسهیلات ارزی مطرح کرده است. در چند ماه اخیر این بار دوم است که موضوع برداشت از صندوق توسعه ملی مطرح میشود.
خبرگزاری تسنیم در گزارشی درباره بودجه سال جاری نوشته است که منابع مالی بودجه حدود ۴۴۸ هزار میلیارد تومان است که به نظر میرسد این رقم با در نظر گرفتن شرایط کنونی و کاهش منابع دولت، به ۳۱۰ هزار میلیارد تومان برسد که کاهشی ۱۳۸ هزار میلیارد تومانی خواهد بود.
بنا به این گزارش، هزینههای جاری دولت و اعتبارات عمرانی کاهش یافتهاند که با در نظر گرفتن این تغییرات دولت در مجموع باز هم با حدود ۷۶ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه خواهد شد که سازمان برنامه و بودجه برای جبران این کاهش درآمدها پیشنهاد استفاده ۲۹ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی را در قالب تسهیلات ارزی مطرح کرده است.
این در حالی است که قانون بودجه اجازه برداشت ۲,۳۷۵ میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی را برای اهدافی همچون طرحهای عمرانی و ۱,۵ میلیارد یورو را برای تقویب بنیه دفاعی داده است.
صندوق توسعه ملی در سال ۱۳۸۹ در چارچوب برنامه پنجم توسعه برای جبران کاستیهای اداره حساب ذخیره ارزی بنیان گذاشته شد. هدف از ایجاد صندوق توسعه ملی تغییر نگاه به درآمدهای نفتی و تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فرآوردههای نفتی به «ثروتهای ماندگار، مولد و سرمایههای زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسلهای آینده از منابع نفت و گاز و فراوردههای نفتی» و کاهش وابستگی هزینههای جاری دولت به درآمدهای نفتی بود.
اصلیترین منبع مالی صندوق توسعه ملی درآمدهای نفت و گاز است و دستکم ۳۰ درصد از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی، گاز و فرآوردههای نفتی به این صندوق اختصاص مییابد.
خبرگزاری رویترز در تیرماه سال جاری (ژوئن) با استناد به منابع صنعتی و شرکتهای ردیابی نفتکشها گزارش داده بود که صادرات روزانه نفت ایران احتمالاً به ۳۰۰ هزار بشکه یا زیر این رقم سقوط کرده است. بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت جمهوری اسلامی در واکنش به این خبر گفته بود: «مطلقاً دروغ است.»
پیش از این در ۶ خردادماه گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که در جلسه شورای عالی اقتصادی که با حضور سران سه قوه برگزار شد، یک میلیارد دلار اعتبار جدید از صندوق توسعه ملی به تثبیت اشتغال موجود و ایجاد شغل جدید تخصیص یافت. به گفته جهانگیری، علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی با این اقدام شورای عالی اقتصادی موافقت کرده است.
برداشتها از صندوق توسعه ملی نشان از وضعیت اقتصادی بد کشور دارد.
مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و کاندیدای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ که از نیروهای اصولگرا محسوب میشود، امروز سهشنبه ۸ مرداد در گفتوگو با خبرگزاری میزان، گفت: «برداشت از صندوق توسعۀ ملی برای جبران کسری بودجه برخلاف سیاست کلی تأسیس آن صندوق است.»
میرسلیم افزود: «از بدو تأسیس صندوق توسعه ملی تاکنون قرار بوده وابستگی بودجه دولت نسبت به آن همه ساله کاهش یابد ولی متأسفانه این حکم را دولتها مراعات نکردهاند و برخلاف سیاست کلی ابلاغی با کسب اجازه مستقیم از رهبری از اعتبارات صندوق برای جبران کسر بودجه و ناتواناییهای خود استفاده کردهاند.»
حمید پورمحمدی گلسفیدی، معاون امور اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه ۴ مردادماه جاری گفت بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور به مبلغ ۴۴۸ هزار میلیارد تومان و بر اساس فروش ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز بسته شده است. بودجه سال ۹۷ بر اساس فروش روزانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه و بودجه سال ۹۶ بر اساس فروش روزانه ۲ میلیون و ۶۸۰ هزار بشکه نفت بسته شده بود.