کل سرمایه شرکت خودروسازی سایپا چهار هزار میلیارد تومان است این شرکت اما بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد. ایران خودرو نیز دستکم هشت میلیارد تومان زیان انباشته دارد. بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی میگوید دو شرکت خودروسازی بزرگ ایران میبایست اعلام ورشکستگی کنند. زندگی و معیشت نزدیک به یک میلیون نفر از جمعیت شاغل ایران به صنایع خودروسازی وابسته است. در صنابع خودروسازی ایران ۱۲۲ هزار نفر اشتغال مستقیم دارند که ۱۱۰ هزار نفر آنها در دو گروه بزرگ خودروسازی ایرانخودروو سایپا کار میکنند و ماهانه نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان حقوق و مزایای آنهاست. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی دوشنبه ۲۷ خرداد اعلام کرد که سایپا و ایران خودرو باید با توجه به میزان زیان انباشتهشان اعلام ورشکستگی کنند.
پرونده خودروسازان به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی ارجاع شده است. بهرام پارسایی به ایسنا گفت:
«یکی از تخلفات جدی خودروسازها که وزارت صنعت، معدن و تجارت هم در آن مقصر است این است که طبق قانون تجارت هر شرکت و مجموعهای که زیان انباشتهاش ۵۰ درصد سرمایهاش باشد، باید جلسه مجمع عمومی تشکیل دهد و اعلام ورشکستگی کند. این از قوانین صریح تجارت است. استعلام از خودروسازان هم نشان میدهد هر دو خودروساز میزان زیان انباشتهشان چند برابر کل سرمایه آنهاست و قانوناً ورشکسته هستند و باید اعلام ورشکستی کنند.»
مطابق ماده ۱۴۱قانون تجارت، چنانچه زیان یک شرکت به ۵۰ درصد سرمایه شرکت برسد، این شرکت علناً ورشکسته محسوب میشود. به این ترتیب چنانچه بر اثر زیانهای وارد شده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود، هیأتمدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوقالعاده صاحبان سهام را برگزار کند تا در مورد انحلال یا بقای شرکت تصمیمگیری شود. ایران خودرو و سایپا علاوه بر زیان انباشته، مقدار زیادی هم بدهی بانکی دارند. به گفته بهرام پارسایی، آخرین استعلام از بانک مرکزی نشان میدهد حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بدهی کل خودروسازهاست که ۲۴ هزار میلیارد تومان آنها مربوط به ایران خودرو و سایپاست و میزان خودروهای پیش فروش شدهای که تحویل ندادهاند هم تقریباً به همین میزان است.
وزارت صنعت در پی افزایش قیمت خودروهاست. برخی از کارشناسان این گمان را مطرح کردهاند که ممکن است دو خودروساز بزرگ ایران با دستکاری در آمار تولید و فروش خود قصد داشته باشند بر وزارت تجارت تأثیر بگذارند.
بهرام پارسایی در گفت وگو با ایسنا درباره این احتمال سکوت کرد. سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی گفت خودروسازان در بسیاری از مواقع تخلف کردهاند:
«خودروها به بهانه نداشتن قطعه در پارکینک مانده و تحویل داده نمیشوند. خودروسازان فقط برای فروش نقدی قطعه دارند، زیرا قیمتشان فقط چند درصد زیر قیمت بازار است و سود بیشتری برایشان دارد. همچنین چند ۱۰ هزار میلیارد تومان پول پیشفروش دست خودروسازهاست که معلوم نیست با این پول چه کار میکنند. فقط ایران خودرو تا پایان سال گذشته بابت پیش فروش بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان از مردم پول دریافت کرده که معلوم نیست این خودروها کجاست.»
دولت در نظر دارد ایرانخودرو و سایپا را به بخش خصوصی واگذار کند. بهرام پارسایی هشدار داد که ممکن است عدهای این شرکتها را به سمت ورشکستگی بکشانند که بعد با لابیهایی که در اختیار دارند آنها را در تملک خود درآورند. این نماینده مجلس گفت:
«واگذاری این دو شرکت باید با نظارت بسیار دقیق و شفاف باشد و اگر این کار چند سال گذشته اتفاق میافتاد میتوانست تحولی در صنعت خودرو ایجاد کند.»
بهرام پارسایی اعلام کرد که قوه قضائیه علاقهای به بررسی تخلفات خودروسازان ندارد:
«دو خودروساز بالغ بر چند صد هزار شاکی و ناراضی دارند و همینکه قوه قضاییه به صورت جدی برای بررسی تخلفات آنها ورود نمیکند برای ما جای سوال دارد.»
سال گذشته واگذاری نیشکر هفتتپه و فولاد اهواز به بخش خصوصی سبب اعتراضات کارگری شد.